مطالعه کنه های تارتن منطقه همدان و چرخه زیستی کنه قهوه ای در شرایط آزمایشگاه

کنه های تارتن همگی گیاهخوار بوده و تغذیه آنها معمولاً توأم با ایجاد خسارت های شدید روی گیاهان میزبان می باشد. برخی از آنها، آفت مهم مزارع، باغات، جنگل ها و مراتع بوده و در مواردی نیز از اهمیت اقتصادی برخوردار هستند. در این تحقیق، پارامترهای زیستی از جمله طول مراحل مختلف سنی، جدول زندگی، پارامترهای تولیدمثلی، پارامترهای رشد جمعیت و نیازهای گرمایی کنه قهوه ای پابلند روی گیلاس تحت شرایط آزمایشگاهی (15، 5/17، 20، 5/22، 25، 5/27، 30، 5/32 و 35 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) تعیین شد و همچنین جمع آوری و شناسایی فون کنه های تارتن منطقه همدان در طول سالهای زراعی 1388-1387 انجام گرفت. کنه های تارتن دولکه ای (tetranychus urticae، t. turkestani، petrobia latens، bryobia rubrioculus وb. pratiosa) که گونه های پلی فاژ هستند و eutetranychus orientalis از روی گردو، جمع آوری گردید. در بین گونه های جمع آوری شده کنه قهوه ای پابلند روی درختان هسته دار از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. کنه قهوه ای درختان میوه،bryobia rubrioculus (scheuten) یکی از آفات مهم درختان گیلاس، آلبالو و آلو می باشد. این آفت روی درختان میوه همدان (غرب ایران) به فراوانی یافت می شود و خسارت قابل توجهی را در برخی از باغات ایجاد می کند. عمده مطالعات روی بررسی نقش دما بر ویژگی های زیستی کنه متمرکز بود. مراحل رشدی قبل از بلوغ در دماهای 5/32 و 15 درجه سلسیوس بین 37/0±54/14 و 63/0±36/43 روز متغیر بود. کنه ها نتوانستند مراحل رشدی قبل از بلوغ خود را در 35 درجه سلسیوس کامل کنند. با افزایش دما از 15 تا 5/32 درجه سلسیوس کاهش معنی داری در طول دوره رشدی مشاهده شد. بیشترین و کمترین طول عمر در دماهای 15 و 5/32 درجه سلسیوس بود (به ترتیب 88/0±02/14 و 67/0±46/6 روز). نرخ خالص تولیدمثل، نرخ ذاتی و نرخ متناهی افزایش جمعیت کنه قهوه ای، بین دماهای 15 تا 20 درجه سلسیوس افزایش داشت ولی از 20 تا 5/32 درجه سلسیوس کاهش یافت. نتایج این بررسی نشان داد که دما تأثیر معنی داری روی برخی از پارامترهای رشد جمعیت این کنه می گذارد. با استفاده از مدل خطی، آستانه دمایی پایین کنه قهوه ای روی گیلاس برای مراحل رشدی قبل از بلوغ 88/4 درجه سلسیوس و ثابت دمایی 400 روز- درجه تعیین شد. بیشترین و کمترین مقدار امید به زندگی در 15 و 5/32 درجه سلسیوس به ترتیب 28/38 و 51/11 مشاهده شد.